3 X 2015, Polska, Watykan.Coming aut inkwizytora Ksiądz Krzysztof Charamsa, pracujący w Kongregacji
doktryny wiary (dawniej Inkwizycja) wyznał publicznie, że jest gejem. Obwinił też Kściół kat. o homofobię. Więcej...
Sierpień 2015. Polska Coraz mniej księżyDobra nowina: Systematycznie zmniejsza się w Polsce liczba nowych księży,
każdego roku średnio o 9 procent.
Po zalegalizowaniu chrześcijaństwa w Cesarstwie Rzymskim, Kościół rozpoczął starania o zapewnienie sobie uprzywilejowanej pozycji wśród innych religii. Jednym z przejawów tej działalności było niszczenie pism, które zawierały poglądy adwersarzy.
Początkowo uchwały soborów potępiające określone dzieła i ich autorów były wykonywane przez władze świeckie. Zwyczaj ten zapoczątkował cesarz Konstantyn Wielki, nakazując spalenie ksiąg Ariusza z Aleksandrii, którego poglądy potępił I Sobór Nicejski (325 r.). Wydarzenie to stało się precedensem dla kolejnych zarządzeń. W 395 roku, pod wpływem postanowień I Soboru Konstantynopolitańskiego (381 r.), cesarz wschodniorzymski Arkadiusz polecił zniszczyć pisma biskupa Kyzikos, Eunomiusza. Sobór efeski (431 r.) zażądał od Teodozjusza II spalenia pism patriarchy Konstantynopola, Nestoriusza, a sobór chalcedoński (451 r.) – dzieł propagujących poglądy Eutychesa i biskupa Laodycei, Apolinarego.
Po uznaniu chrześcijaństwa za religię panującą (380 r.) duchowni hierarchowie coraz częściej – już bez odwoływania się do autorytetu władzy świeckiej – nakazywali niszczenie książek uznawanych za heretyckie. Pierwsze, czysto kościelne, zarządzenie tego typu zapadło już w roku 400 podczas obrad synodu aleksandryjskiego. Pierwszym soborem powszechnym, który polecił spalenie potępionych pism, był III Sobór Konstantynopolitański (681 r.). Od IX wieku, gdy władze kościelne coraz intensywniej ingerowały w rządy świeckie, poszczególni papieże osobiście wydawali nakazy palenia pism uznanych za „nieprawomyślne”. Z czasem prawo do cenzurowania książek otrzymały również uniwersytety, będące najczęściej instytucjami kościelnymi.
Cenzura, zastosowana po raz pierwszy na polecenie paryskiego rektora w 1230 roku, ograniczała się do nadzoru nad odtwarzającymi rękopisy. Jej nadrzędnym celem było zapewnienie zgodności kopii z zatwierdzonym oryginałem. W roku 1275 uniwersytet paryski wydał postanowienie, w myśl którego żaden rękopis nie mógł być rozpowszechniany bez zgody władz uczelni. Pozostawali więc kopiści i miniaturzyści, a księgarze mogli wykonywać swój zawód jedynie po złożeniu odpowiedniej przysięgi i wpłaceniu kaucji. Podobne przepisy zostały następnie wprowadzone na innych uniwersytetach.
Cenzura represyjna przestała być skuteczna wraz ze skonstruowaniem przez Jana Gutenberga pierwszej maszyny drukującej (około 1450 r.). Możliwości, jakie stwarzał druk – wielkość nakładu, częste wznowienia, krótki czas wykonania – narzucały konieczność ingerowania w zawartość dzieła, zanim zostało ono opublikowane. Już w roku 1479 papież Sykstus IV nadał biskupom prawo do oceny treści książek, zanim zostaną wydrukowane. Jeszcze dalej posunął się Aleksander VI Borgia, który
pod groźbą klątwy oraz kary pieniężnej zabronił drukowania jakichkolwiek pism bez wcześniejszej aprobaty Kościoła.
Ponadto papież ten – bullą Inter multiplices, skierowaną do arcybiskupów: kolońskiego, magdeburskiego, mogunckiego i trewirskiego – nakazywał sprawdzenie książek już wydrukowanych oraz zniszczenie tych, które uznają za „niebezpieczne dla zachowania czystości wiary”. W roku 1559, na polecenie Pawła IV, został opublikowany „Index librorum prohibitorum” (wykaz książek, których „prawdziwy” katolik nie mógł czytać, drukować, przechowywać, rozprowadzać itd.). Rozpowszechnienie pierwszego wydania „Indeksu dzieł zakazanych” natrafiło na niespodziewane trudności – ze względu na surowość zarządzeń nawet generalny inkwizytor hiszpański, Valdes, nie wyraził zgody na jego upublicznienie. Dlatego też w 1561 roku ukazała się druga, „złagodzona”, wersja. Początkowo nadzór nad aktualizacją i przestrzeganiem „Indeksu dzieł zakazanych” został powierzony arcybiskupom, biskupom, fakultetom teologicznym oraz poszczególnym doktorom teologii. Dopiero w 1571 r. kompetencje te przejęła powołana przez Piusa V Kongregacja Indeksu. Równolegle z „Indeksami dzieł zakazanych” wydawane były dekrety papieskie, które bezpośrednio (bądź pośrednio – wyrokami Kongregacji Indeksu lub Kongregacji Inkwizycji) potępiały „nieprawomyślnych” autorów i ich dzieła. Od roku 1613 wykazy ksiąg zakazanych, na mocy specjalnych dekretów, były najpierw rozplakatowywane w Rzymie, a następnie rozsyłane do inkwizytorów i nuncjuszy, jako uzupełnienia do aktualnie obowiązujących „Indeksów...”.
„Index librorum prohibitorum” obowiązywał w Kościele katolickim przez czterysta lat.
Znaleźli się na nim zarówno autorzy dzieł literackich, jak i naukowych, m.in.: H. Balzak, G. Bruno, A. Comte, R. Descartes, A. Dumas, A. Frycz Modrzewski, A. Gide, V. Hugo, I. Kant, J. Locke, A. Mickiewicz, Ch. Montesquieu, B. Pascal, J. Rousseau, J. Słowacki, E. Zola, H. Stendhal, Voltaire. Po raz ostatni „Index librorum prohibitorum” został opublikowany w 1948 r., a uzupełniony – 31 marca 1959 roku. Po II Soborze Watykańskim Kościół zaniechał jego wydawania, lecz dotychczasowe „Indeksy...” nie zostały uchylone (!). W zamian powołano Kongregację Doktryny Wiary, która ma prawo do publicznego potępiania nowo powstałych dzieł, jednak już bez możliwości nałożenia sankcji prawnokościelnych, np. spalenia na stosie autorów oraz czytelników. Nie oznacza to bynajmniej, że Kościół zaakceptował wolność wypowiedzi.
Obecnie podstawę dla katolickiej cenzury stanowią przepisy prawa kanonicznego
(kan. 822–832) oraz szczegółowe instrukcje papieskie. Ponadto biskupi w podległych sobie diecezjach udzielają zgody na druk książek o tematyce religijnej. O tym, że książka taką kontrolę przeszła, świadczy formuła imprimatur (wolno drukować), dodatkowo bywa umieszczany zwrot nihil obstat (nic nie stoi na przeszkodzie). Pod formułami – obowiązkowo – umieszczana jest data wyrażenia zgody oraz nazwisko biskupa, który daną pozycję zaakceptował.
Tylko zarejestrowani Użytkownicy mogą komentować materiał [ Rejestracja | Login ]
Prawa autorskie. Jeżeli obecność któregoś z materiałów na tym
portalu narusza prawa autorskie, prosimy o kontakt.
Materiały, co do których prawa autorskie zostaną udowodnione,
będą, w razie wyrażenia takiego życzenia przez posiadacza praw,
natychmiast usunięte.
O UCoz: uCoz to świetny, znany i ceniony na całym świecie, mający
bardzo wysoki pagerank serwer. Daje możliwość korzystania
ze swoich usług w wielu językach. Polecamy! :)
